گفتار درمانی برای انواع اختلالات یادگیری؛ علائم، انواع و درمان اختلالات یادگیری
انواع مختلف اختلالات یادگیری برای فردی که با آنها روبرو است، می تواند چالش های بسیاری را در خواندن، نوشتن یا درک ریاضیات به وجود آورده؛ و بر توانایی هایش تأثیر گذار باشد. یکی از راه های موثر برای مقابله با این چالش ها، گفتار درمانی است. گفتار درمانی با بهره گیری از تکنیک ها و روش های مختلف، توانایی های فردی را بهبود می بخشد و در درمان اختلالات یادگیری نقش بسیار مهمی دارد. در این مقاله از کلینیک ریان، به بررسی نقش گفتار درمانی برای انواع اختلالات یادگیری می پردازیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
1-اختلال یادگیری چیست؟
2-انواع اختلالات یادگیری و علایم آنها
– اختلال یادگیری خواندن (دیسلکسی)
– اختلال یادگیری نوشتاری (دیسگرافی)
– اختلال یادگیری ریاضی (دیسکالکولیا)
– اختلال یادگیری حرکتی (دیس پراکسی)
3-روشهای درمانی موثر برای افراد با اختلالات یادگیری
4-مزایای گفتار درمانی بر افزایش تواناییهای یادگیری فردی
5-اشتباهات رایج در درمان اختلالات یادگیری
6-چگونگی پیشگیری و مراقبت از افراد با اختلالات یادگیری
7-نتیجهگیری
8-پرسش های متداول
اختلال یادگیری چیست؟
اختلال یادگیری وضعیتی است که در آن فرد دشواری هایی در فرآیند یادگیری تجربه میکند. این اختلال در اثر عوامل ژنتیکی یا عصبی رخ می دهد. افراد مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است مشکلاتی در خواندن، نوشتن، ریاضیات، توجه و یا حافظه داشته باشند. این مشکلات می تواند تأثیرات منفی بر عملکرد تحصیلی و زندگی روزمره آنان بگذارند. این نوع اختلال معمولاً در دوره های تحصیلی ابتدایی تشخیص داده میشود، اما ممکن است در زمان بزرگسالی نیز باقی بماند و تأثیرات خود را بر روی زندگی کاری و اجتماعی فرد داشته باشد.
علائم اختلالات یادگیری
- عدم تلفظ صحیح کلمات
- مشکل در به خاطر سپردن درس یا صحبت های دیگران (یادگیری الفبا، جدول ضرب، اعداد و رنگ ها)
- نداشتن تسلط کافی در خواندن و نوشتن و املا و حتی ریاضیات
- مشکل در درک مطلب
- مشکل در شناسایی کلمات
- عدم تشخیص یا فراموشی راست و چپ
- معکوس کردن یا معکوس خواندن اعداد، حروف و کلمات
- گم کردن پی در پی وسایل و کتاب های مدرسه
- مشکل در درک زمان گذشته، حال و آینده
- سختی در فعالیت های کوچکی مانند مداد در دست گرفتن، بستن زیپ و…
انواع اختلالات یادگیری و علائم آنها
-
اختلال یادگیری خواندن (Dyslexia: دیسلکسی)
اختلال خواندن یا نارساخوانی، یکی از اختلالات شایع در یادگیری است که ممکن است با مشکلاتی در تشخیص کلمات، خواندن با سرعت پایین و یا ناتوانی در درک مطلب همراه باشد. افراد دارای این اختلال در درک رابطه بین صداها، حروف و کلمات مشکل دارند.
-
اختلال یادگیری نوشتاری (Dysgraphia: دیس گرافی)
اختلالا یادگیری نوشتاری باعث مشکل در نوشتن و درک اطلاعات فرد می شود. این اختلال با مشکلات در نوشتن، ناتوانی در ترتیب، نظم و انسجام کلمات و یا دشواری در ترکیب جملات مشخص میشود. به طور کلی فرد نمی تواند افکارش را به درستس و راحتی بر روی کاغذ بیاورد.
-
اختلال یادگیری ریاضی (Dyscalculia: دیسکالکولیا)
در این نوع اختلال، فرد ممکن است دشواری در انجام محاسبات ساده، حفظ کردن و سازماندهی اعداد و علائم یا درک مفاهیم ریاضی داشته باشد. اختلال یادگیری ریاضی تاثیر مستقیمی از مشکل در یادگیری زبان، اختلالات بینایی و مشکلات حافظه دارد.
-
اختلال یادگیری حرکتی (Dyspraxia: دیس پراکسی)
این اختلال مربوط به دشواری حرکتی و عدم هماهنگی در مهارت های حرکتی است . از مهارت های حرکتی کوچک مانند دوربری کاغذ و بستن دکمه تا مهارت هایی مانند دویدن. افراد دارای این اختلال در مهارت هایی که نیاز به هماهنگی مغز، دست و چشم دارد؛ مشکل دارند.
نکته: بهتر است بدانید که برخی اختلال بیش فعالی را نیز جزئی از اختلالات یادگیری می دانند. اما درستی این موضوع هنوز مورد بحث است. به هر حال، اینکه اختلال بیش فعالی یکی از موارد موثر در بروز و یا تشدید اختلالات یادگیری است، شکی وجود ندارد.
روش های درمانی موثر برای افراد با اختلالات یادگیری
- تکنیک ها و مشاورههای گفتار درمانی: گفتار درمانی از طریق استفاده از تکنیک ها و مشاوره های متنوعی از جمله تمرینات تلفظ، تقویت مهارت های گفتاری و یادگیری مهارت های ارتباطی موثر، به فرد در بهبود مهارت های یادگیری کمک می کند.
- استفاده از بازی های آموزشی و تمرینات گفتاری: استفاده از بازی های آموزشی و تمریناتی که بر اساس اصول گفتار درمانی طراحی شده اند، می تواند به فرد کمک کند تا با سرگرمی و بازی، مهارت هایش را بهبود دهد.
- نقش خانواده و محیط درمانی: تأثیر مثبت خانواده و محیط اجتماعی در تسهیل فرآیند درمان و گفتار درمانی برای فرد با اختلال یادگیری بسیار ارزشمند است. حمایت و همراهی خانواده می تواند در تسریع فرآیند درمانی موثر باشد.
مزایای گفتار درمانی بر افزایش توانایی های یادگیری فردی
گفتار درمانی، تأثیرات مثبتی بر تواناییهای یادگیری فردی دارد. از جمله:
- بهبود مهارت خواندن و نوشتن: استفاده منظم از گفتار درمانی میتواند بهبود خواندن و نوشتن را در افراد با اختلالات یادگیری تسهیل کند.
- افزایش اعتماد به نفس: موفقیت های کسب شده از طریق گفتار درمانی میتواند باعث افزایش اعتماد به نفس و اعتماد به توانایی های شخصی شود.
- تقویت مهارتهای اجتماعی و ارتباطی: گفتار درمانی نه تنها به بهبود مهارت های یادگیری کمک میکند بلکه در تقویت مهارت های اجتماعی و ارتباطی نیز مؤثر است.
اشتباهات رایج در درمان اختلالات یادگیری
بهره گیری از تخصص و مهارت های یک گفتاردرمانگر مجرب برای درمان هر چه بهتر انواع اختلالات یادگیری بسیار مهم است. زیرا عدم تشخیص صحیح اختلالات یادگیری و نقشی که گفتار درمانی در آنها دارد، میتواند به عواقب منفی برای فرد منجر شود. همچنین، عدم استفاده از روشهای متنوع گفتار درمانی باعث می شود این اختلال تا بزرگسالی در فرد باقی بماند. چراکه، با استفاده از تکنیکها و روشهای گفتار درمانی، میتوان بهبود بیشتری در درمان اختلالات یادگیری را تجربه کرد. علاوه بر این ها، عدم حمایت و مشارکت خانواده و محیط اجتماعی نیز میتواند موانع روحی و روانی در مسیر درمانی فرد ایجاد کند.
چگونگی پیشگیری و مراقبت از افراد با اختلالات یادگیری
تشخیص زود هنگام و مشاوره صحیح: تشخیص زود هنگام اختلالات یادگیری و استفاده از مشاوره های صحیح می تواند در پیشگیری از افزایش مشکلات کمک کند.
نقش تیمی از متخصصین در توانمندسازی فردی: استفاده از تیمی متشکل از روان شناسان، گفتاردرمانان و متخصصان آموزشی می تواند در توانمندسازی هر چه بهتر مهارت های یادگیری فردی مؤثر باشد.
حمایت خانواده و معلمان: خانواده و معلمان باید با حمایت از این افراد، آن ها را از لحاظ عاطفی و روانی پشتیبانی کنند.
نتیجه گیری
افراد مبتلا به اختلالات یادگیری ممکن است نتوانند توانایی های یادگیری خود را در زمینه های مختلف به طور کامل نشان دهند، اما با استفاده از روش ها و مشاوره های مناسب از جمله گفتار درمانی، می توانند در فرآیند یادگیری خود پیشرفت کنند. با توجه به تأثیرات مثبت گفتار درمانی بر افراد با اختلالات یادگیری، این روش به عنوان یک ابزار کارآمد و جامع در بهبود توانایی های فردی شناخته میشود. حمایت از فرد با اختلال یادگیری نه تنها به وی بلکه به خانواده و جامعه نیز کمک می کند.
پرسش های متداول
پرسش1: آیا گفتار درمانی برای درمان همه اختلالات یادگیری مؤثر است؟
بله؛ گفتار درمانی میتواند برای بسیاری از اختلالات یادگیری مؤثر باشد، اما نیاز به بررسی دقیق و مناسب دارد.
پرسش2: آیا گفتار درمانی به تنهایی برای درمان اختلالات یادگیری کافی است یا نیاز به روشهای دیگری هم داریم؟
گفتار درمانی یکی از روش های موثر است، اما استفاده همزمان با سایر روش ها و تکنیک ها نیز توصیه میشود.
پرسش3: چگونه می توان خانواده را در درمان اختلالات یادگیری شخص مشارکت داد؟
آموزش ها و مشاوره های خانوادگی می تواند نقش مؤثری در درمان اختلالات یادگیری فرد داشته باشد. زیرا مشارکت و حمایت خانواده از فرد بسیار تاثرگذار و مهم است.
پرسش4: آیا گفتار درمانی در هر سنی مؤثر است؟
بله؛ گفتار درمانی می تواند در هر سنی، از کودکی تا بزرگسالی، مؤثر باشد.