گفتار درمانی بعد از سکته مغزی
سکته مغزی یکی از حوادث ناگوار و پیچیده است که می تواند تأثیرات جبران ناپذیری بر روی عملکرد شناختی و توانایی گفتاری و ارتباطی فرد بگذارد. اختلال در بیان افکار و احساسات و ناتوانی زبانی، برای یک بزرگسال بسیار ترسناک و آزار دهنده خواهد بود. گفتار درمانی بعد از سکته مغزی، یکی از راهکارهای اصلی برای بازیابی توانایی های گفتاری و زبانی و کمک به فرد برای بازگشت به زندگی روزمره است. در این مقاله با کلینیک ریان همراه باشید؛ تا با اهمیت گفتار درمانی برای مبتلایان به سکته مغزی آشنا شوید.
فهرست مطالب
1- سکته مغزی چیست؟
2- اختلالات گفتاری بعد از سکته مغزی
3- چرا گفتار درمانی بعد از سکته مغزی مهم است؟
4- تمرینات گفتار درمانی بعد از سکته مغزی
5- نکات مهم در گفتار درمانی بعد از سکته مغزی
6- نتیجه گیری
7- پرسش های متداول
سکته مغزی چیست؟
سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که خونرسانی به بخشی از مغز کاهش یافته یا قطع می شود. عدم دریافت اکسیژن و تغذیه کافی، باعث از دست رفتن بافت های مغز خواهد شد. به همین دلیل، در صورت بروز سکته مغزی، فوریت های پزشکی زودهنگام اهمیت فروانی دارد. وقتی سکته مغزی رخ دهد، عوارض کوتاه مدت یا دراز مدتی گریبان گیر فرد خواهد شد. این عوارض عبارتند از: درد، سوزن سوزن شدن، فلج، فراموشی، افسردگی و اختلالات گفتار و زبان (لکنت و…).
اختلالات گفتاری بعد از سکته مغزی
سکته مغزی منجر به بروز سه اختلال گفتاری زیر خواهد شد:
- آفازی: زبان پریشی یا آفازی (آفازی دریافتی، آفازی بیانی، آفازی ترکیبی)، شایع ترین اختلال گفتاری در سکته مغزی است. این اختلال باعث بروز مشکلات در بیان، درک و خواندن و نوشتن فرد می شود.
- دیس آرتریا: در دیس آرتری، فرد دچار ضعف عضلات مربوط به گفتار و زبان می شود. این اختلال، ماهیچه های لب، دهان، زبان و گلو را تحت تاثیر قرار می دهد.
- دیس پراکسی: در دیس پراکسی نیز عضلات حوزه گفتار و زبان، دچار اختلال می شوند. با این تفاوت که در دیس پراکسی، فرد می تواند از عضلات برای گفتار صحیح استفاده کند. اما در ترتسی و هماهنگی حرکتی آن ها دچار مشکل است.
چرا گفتار درمانی بعد از سکته مغزی مهم است؟
سکته مغزی می تواند منجر به اختلالات جدی در توانایی صحبت کردن شود. این اختلالات می توانند شامل افتراق کلمات یا افتراق بین صداها تا ناتوانی در ارتباط برقرار کردن با دیگران باشند. گاهی ممکن است هوش فرد بعد از سکته مغزی، تحت تاثیر قرار نگیرد. اما به دلیل ناتوانی در گفتار صحیح، فرد با قضاوت و رفتارهای نادرست اطرافیان رو به رو شود. این مسئله برای بیمار، بسیار آزار دهنده است و او را دچار عدم اعتماد به نفس و افسردگی می کند. گفتار درمانی بعد از سکته مغزی ابزاری است که با بهبود توانایی های گفتاری، زبانی و ارتباطی، فرد را برای بازگشت به زندگی اجتماعی و حرفه ای آماده خواهد کرد.
تمرینات گفتار درمانی بعد از سکته مغزی
پس از سکته مغزی، گفتار درمانگران با انجام مراحل مختلفی به فرد کمک می کنند تا توانایی های زبانی و گفتاری خود را بازیابی کند. این مراحل شامل ارزیابی اولیه، تعیین اهداف، انجام تمرینات گفتاری و زبانی و ارزیابی مداوم می شود. برای بازیابی توانایی های زبانی پس از سکته مغزی، متخصصان از تکنیک های مختلفی استفاده می کنند. این تکنیک ها شامل تمرین های تلفظ، تمرینات کلامی و ارتباطی و استفاده از تکنیک های موازی مثل موسیقی درمانی و تصویرسازی می شود.
تمام این مراحل با توجه به نوروپلاستیسیتی (توانایی بازپروری طبیعی مغز) انجام می گیرد. زیرا مغز شدیدا انعظاف پذیر است و نواحی سالم آن می تواند عملکرد قسمت های از دست رفته را بر عهده بگیرند. تنها به مداومت و ممارست در تمرین نیاز است. متخصص گفتار و زبان (گفتاردرمانگر) تمام تمرینات را به بیمارو خانواده او آموزش می دهد. بیمار نیز باید این تمرینات را بارها و بارها درخانه و جلوی آیینه انجام دهد. برخی از تمرینات گفتاری مناسب برای بیماران سکته مغزی عبارتند از:
- داخل و بیرون بردن زبان
- لبخند زدن یا گفتن سییییب.
- غنچه کردن لب (حالت بوسیدن)
- بیرون آوردن زبان و حرکت زبان از بالا به پایین
- بیرون آوردن زبان و حرکت زبان از راست به چپ
- انجام بازی های فکری مانند بازی با کلمات
- پردازش واجی (شناسایی الگوهای آوایی و تعداد هجای کلمات)
- تمرین آ اِ اُ اَ ای با حروف مختلف
- موسیقی درمانی و آواز خواندن
- بلند خوانی و تولید جمله
نکات مهم در گفتار درمانی بعد از سکته مغزی
همکاری مداوم و صبر از جمله نکاتی است که در بازیابی توانایی های زبانی پس از سکته مغزی بسیار اهمیت دارد. همچنین، فعالیت های زبانی روزانه و همکاری با خانواده و مراقبان نقش مهمی در این فرآیند دارند.
نتیجه گیری
گفتار درمانی بعد از سکته مغزی می‌تواند به فرد کمک کند تا توانایی های زبانی خود را بازیابی کند و به زندگی روزمره خود بازگردد. با ادامه ی تمرینات و استفاده از تکنیک های موثر گفتار درمانی، می توان بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی داشت. کلینیک گفتار درمانی ریان، خدمات گفتار درمانی عزیزان مبتلا به سکته مغزی را با جدیدترین متدهای درمانی و با پیگیری کامل انجام می دهد. برای دریافت مشاوره، کافی است از طریق اطلاعات پایین صفحه با ما تماس بگیرید.
پرسش های متداول
پرسش 1: آیا گفتار درمانی بعد از سکته مغزی به همه افراد کمک می کند؟
قطعا بله، گفتار درمانی بعد از سکته مغزی می تواند به همه افراد کمک کند، اما نیاز به بررسی شرایط و نیازهای هر فرد دارد. هر فرد بر اساس شدت و نوع اختلالات زبانی و گفتاری خود، نیاز به برنامه های متفاوتی از گفتار درمانی دارد.
پرسش 2: چقدر زمان می برد تا نتایج گفتار درمانی بعد از سکته مغزی قابل مشاهده باشد؟
زمانی که نتایج گفتار درمانی بعد از سکته مغزی قابل مشاهده باشد، بستگی به شرایط فرد و شدت اختلالات دارد. با این حال، بسیاری از افراد حتی در مدت کوتاهی پس از شروع درمان، بهبود قابل توجهی را تجربه می کنند. اما برای دستیابی به نتایج مطلوب، نیاز به صبر و پیگیری دارید.
پرسش 3: آیا می توان فرآیند گفتار درمانی را در خانه انجام داد؟
بله، در بسیاری از موارد می توان فرآیند گفتار درمانی را در خانه با کمک متخصصان و راهنمایی های مناسب انجام داد.
پرسش 4: آیا می توان درمان های دیگری به جز گفتار درمانی برای بازیابی گفتار و زبان پس از سکته مغزی استفاده کرد؟
گفتاردرمانی جایگزینی ندارد. اما علاوه بر گفتار درمانی، قطعا برای بازیابی زبان و گفتار پس از سکته مغزی به درمان های دیگری مانند درمان های فیزیکی و دارویی نیز در کنار گفتار درمانی نیاز است.
پرسش 5: چگونه می توانم یک متخصص گفتار درمانی مجرب پیدا کنم؟
برای پیدا کردن یک متخصص گفتار درمانی مجرب و ماهر در غرب استان اصفهان، می توانید به کلینیک گفتاردرمانی ریان واقع در شهرستان نجف آباد مراجعه کنید. در این کلینیک از بهترین متدها و روش های گفتاردرمانی برای درمان اختلالات گفتاری پس از سکته مغزی استفاده می شود.
