
علت و علائم لکنت زبان|درمان لکنت با گفتار درمانی
لکنت زبان یعنی وقفههای ناخواسته و غیرطبیعی در جریان گفتار که با تکرار صدا، هجا یا کلمات همراه است. این اختلال می تواند هم در کودکی و هم در بزرگسالی بروز پیدا کند. لکنت زبان میتواند ارتباط با دیگران را دشوار کند و بر اعتماد به نفس و کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. در این مقاله به علتها، علائم و روشهای درمان لکنت زبان با گفتار درمانی میپردازیم. با کلینیک ریان همراه باشید.
لکنت زبان چیست؟
لکنت یک مشکل گفتاری است که با تکرار غیرمنطقی و نامطلوب کلمات یا صداها هنگام گفتار همراه است. افراد مبتلا به لکنت ممکن است کلمات را به صورت ناقص بیان کنند یا در طول گفتار توقفهای مکرر داشته باشند.
علت لکنت زبان چیست؟
علت دقیق لکنت زبان هنوز شناخته نشده است، اما محققان فکر میکنند که چندین عامل ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشند:
- ژنتیک: برخی از افراد از لحاظ ژنتیکی مستعد لکنت زبان هستند. حدود ۶۰ درصد از افراد دارای لکنت زبان، یک یا چند عضو خانواده شان هم دارای لکنت هستند.
- لکنت رشد: بسیاری از کودکان خردسال در سنین ۱۸ ماهگی تا ۵ سالگی دوره ای از لکنت زبان را تجربه میکنند. زیرا مهارتهای گفتاری و زبانی آنها در حال رشد است و ممکن است با سرعت پردازش مغز هماهنگ نباشد.
- لکنت نوروژنیک: برخی از افراد به دلیل صدمات مغزی، سکته مغزی، تومور، التهابات یا بیماریهای عصبی مثل پارکینسون، آلزایمر یا اسکلروز چندگانه دچار لکنت زبان میشوند. در این حالت، فرآیندهای زبانی در مغز به درستی کار نمیکنند و باعث قطع شدن جریان گفتار میشوند.
- لکنت مزمن: به لکنتی که تا بزرگسالی ادامه یابد، می گویند.
علائم و نشانه های لکنت زبان
علائم لکنت زبان ممکن است در شرایط مختلف تغییر کند و بستگی به سطح استرس، خستگی، هیجان و فشار روحی فرد دارد. برخی از علائم شایع لکنت شامل انقطاع در گفتار، تکرار کلمات یا صداها، و توقفهای مکرر در حین صحبت کردن میشود. در ادامه به طور کامل رایج ترین علائم لکنت زبان را توضیح داده ایم:
- تکرار: تکرار صدا، هجا یا کلمات در گفتار، مثل “م-م-من” یا “به-به-به خانه رفتم”.
- کشش: کشیدن صدا یا هجا در گفتار، مثل “ممممن” یا “بههه خانه رفتم”.
- وقفه: توقف ناگهانی در جریان گفتار، مثل “من … … … به خانه رفتم”.
- جایگزینی: استفاده از کلمه ای مشابه به جای کلمه ی دارای لکنت
- تاکید: تاکید بیش از حد روی یک کلمه
- رفتارهای همراه: انجام حرکات بدنی یا صورتی برای کمک به تولید گفتار، مثل پلک زدن، لرزش لب، تکان دادن سر یا دست.
درمان لکنت زبان با گفتار درمانی
گفتار درمانی یک روش موثر برای کمک به افراد دارای لکنت زبان است. این روش از تمرینات و تکنیکهای خاصی برای بهبود گفتار و کاهش لکنت استفاده میکند. گفتار درمانگر بسته به سطح شدت لکنت زبان، سن و نیازهای فرد، روند درمانی مخصوص به او را طراحی و اجرا می کند. او با همکاری فرد دارای لکنت زبان و خانوادهاش، برنامه درمانی مناسب را تعیین کرده و با انجام جلسات منظم و تمرینات خانگی پیگیر پیشرفت فرد میشود.
در نهایت، گفتار درمانی به افراد کمک میکند تا مهارتهای صحبت کردن بهتری پیدا کنند و از عواقب منفی لکنت جلوگیری کنند. گفتار درمانی میتواند به افراد دارای لکنت کمک کند تا:
- مهارتهای گفتاری خود را بهبود بخشند: با استفاده از تکنیکهایی مثل تنظیم نفس، سرعت و ریتم گفتار، تأکید و لحن صدا.
- لکنت زبان خود را مدیریت کنند: با شناسایی عوامل تحریککننده لکنت و راههای مقابله با آنها، اعتماد به نفس خود را افزایش دهند و با احساسات منفی مثل خجالت، عصبانیت و ناامیدی کنار بیایند.
- ارتباط مؤثر با دیگران را برقرار کنند: با تقویت مهارتهای شنیداری، بیانی، بین فردی، ذهنی و توجه، در موقعیتهای اجتماعی و حل مسائل و مناقشات به صورت سازند واقع شوند.
تکنیکهای گفتار درمانی برای درمان لکنت زبان
درمان لکنت با استفاده از گفتار درمانی نیاز به تکنیکهای خاصی دارد. این تکنیکها شامل تمرینات تنفسی، تمرینات تلفظ صحیح، و تمرینات ریتمیک برای افزایش سلاست گفتار میشوند. توجه به تکنیکهای گفتار درمانی و تمرین منظم آنها میتواند به افراد مبتلا به لکنت کمک کند تا بهبود یابند و گفتار سلیس تری داشته باشند. اهمیت حمایت و توجه به افراد مبتلا به لکنت نیز نباید فراموش شود تا این افراد اعتماد به نفس خود را پیدا کنند و بتوانند بهترین نسخه از خودشان را نشان دهند.
در ادامه، به توضیح کامل تعدادی از اصلیترین تکنیکهای گفتار درمانی در درمان لکنت میپردازیم:
- تمرینات تنفسی: تکنیکهای تنفسی به افراد کمک میکنند تا نحوه تنفس صحیح را یاد بگیرند. تنفس عمیق و متناسب با گفتار میتواند به بهبود بیان و جریان کلمات کمک کند.
- تمرینات تلفظ صحیح: تمریناتی که به تلفظ صحیح کلمات و صداها میپردازند، به افراد کمک میکنند تا مشکلات تلفظی خود را اصلاح کنند. این تمرینات ممکن است شامل تکرار کلمات خاص و تمرینات تلفظ صداها باشند.
- تمرینات ریتمیک: تمرینات ریتمیک معمولاً شامل تمرینات تکرار کلمات یا جملات با ریتم و تناوب خاصی هستند. این تکنیکها به تقویت جریان گفتار و کاهش توقفهای غیرمنطقی کمک میکنند.
- تمرینات ارتقاء خودآگاهی: خودآگاهی از نحوه گفتار و لحن صحبت کردن میتواند به بهبود کیفیت گفتار کمک کند. افراد با لکنت میتوانند با استفاده از تمریناتی که به افزایش اطلاعات و آگاهی از روند گفتار خود میپردازد، پیشرفت بیان خوبی داشته باشند.
- تمرینات ارتقاء اعتماد به نفس: افزایش اعتماد به نفس از جوانب مهم در درمان لکنت است. تکنیکهایی که به افراد کمک میکنند اعتماد به نفس خود را افزایش دهند، میتوانند در بهبود گفتار و کاهش اضطراب مرتبط با لکنت موثر باشند.
- تمرینات تکنیکهای توقف: توقفهای مکرر در گفتار ممکن است از علائم اصلی لکنت باشند. تمرینات تکنیکهای توقف به افراد کمک میکنند تا این توقفها را کاهش دهند و به جای آن جریان گفتار را حفظ کنند.
نتیجه گیری
لکنت زبان یک اختلال گفتاری پیچیده است که به عوامل مختلفی برمیگردد و با وقفههای ناخواسته و غیرطبیعی در جریان گفتار همراه است. علل دقیق لکنت زبان شناخته نشده است، اما عوامل ژنتیک، رشدی و عصبی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند. با استفاده از روشهای مناسب مانند گفتار درمانی، افراد دارای لکنت میتوانند بهبود یابند. مهمترین نکته این است که از افراد مبتلا به لکنت حمایت کنیم و شانسی به آنها بدهیم تا بهترین نسخه از خودشان را نشان دهند.
هرگونه و درخواست مشاوره خود را با ما در کلینیک ریان در میان بگذارید. اطلاعات تماس کلینیک تا پایین سایت و صفحه تماس باما قابل مشاهده است.
پرسشهای متداول
پرسش1: آیا لکنت ارثی است؟
بله، لکنت میتواند در برخی از خانوادهها که سابقه این اختلال را دارند؛ ارثی باشد و رایج باشد.
پرسش2: آیا تمامی افراد مبتلا به لکنت نیاز به گفتار درمانی دارند؟
تقریبا تمامی افراد دارای لکنت نیاز به گفتار درمانی دارند. البته به شدت لکنت و نیاز هر فرد به کمک تخصصی بستگی دارد.
پرسش3: آیا درمان لکنت با گفتار درمانی موثر است؟
بله، گفتار درمانی به عنوان یکی از روشهای موثر در درمان لکنت شناخته میشود و بهبود قابل توجهی در گفتار افراد مبتلا به لکنت دارد.
پرسش4: چه اقداماتی برای پیشگیری از لکنت میتوان انجام داد؟
پیشگیری از لکنت از طریق مراقبتهای بهداشتی در دوران بارداری و کودکی، بهبود سلامت مغزی و اعصاب، و پشتیبانی روانی انجام میشود.
پرسش5: چگونه میتوانم از افراد مبتلا به لکنت حمایت کنم؟
بهترین راه حمایت از افراد مبتلا به لکنت، تشویق و اعطای فرصت به آنها برای بهبود گفتار و ارتقاء اعتماد به نفس آنها است.