گفتار درمانی تلفظ حرف س (لکنت حرف س)
گفتار درمانی برای حرف س (سین) ، برای بسیاری از کودکان لازم است. زیرا اگر این مشکل در کودکی درمان نشود، در صحبت کردن او نهادینه شده و درمان آن در بزرگسالی مشکل خواهد بود. درمان نکردن لکنت حروف، تاثیرات روانی و اجتماعی زیادی در کودکان دارد و اعتماد به نفس او را از بین می برد. در این مقاله از کلینیک ریان، با جایگاه تولید صدای س و تمرین های گفتار درمانی برای تلفظ صحیح آن آشنا می شویم. اگر کودک شما هم در تلفظ حرف سین مشکل دارد، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
1- لکنت حرف س چگونه اتفاق می افتد؟
2- دلایل اختلال در تلفظ حرف «س»
3- نحوه تلفظ صحیح حرف «س»
4- درمان تلفظ نادرست حرف «س» (لکنت حرف س)
5- تمرینات تلفظ صحیح حرف «س»
6- تفاوت تلفظ صحیح حرف «س» و «ز»
7- نتجه گیری
8- پرسش های متداول
بخوانید:
لکنت حرف س چگونه اتفاق می افتد؟
به تلفظ اشتباه صامت های سایشی مانند «س» و «ز»، اختلال گفتاری لیسپ (Lisp) می گویند. انواع اختلالات لیسپ در تلفظ حرف س عبارتند از:
- لیسپ بین دندانی: در لیسپ بین دندانی، حرف س اصطلاحا نوک زبانی تلفظ می شود. یعنی نوک زبان بین دندان های بالا و پایین قرار گرفته و صدای س به صورت سوت مانند ادا می شود. مانند حرف «ث» عربی. به این نوع لسپ، لیسپ جلویی نیز گفته می شود.
- لیسپ جانبی: در این اختلال، تلفظ حرف س نامفهوم است. هنگام تلفظ حرف س، نوک زبان به کنارهای دندان های بالایی برخورد کرده و صدای خروجی کامل نخواهد بود. حتی ممکن است اصلا شنیده نشود. زیرا بیشتر هوا، از طرفین زبان خارج می شود. در صورتی که برای تلفظ صحیح حرف س، هوا باید به صورت متمرکز از جلوی دهان خارج شود. در این اختلال، ممکن است به جای صدای س، صدای حروف دیگری مانند «ش، ز، ژ، ت، چ» نیز ادا شود.
دلایل اختلال در تلفظ حرف «س»
- ژنتیک: برخی کودکان، به دلایل ژنتیکی نمی توانند حرف س را به طور صحیح ادا کنند.
- ضعف عضلات گفتار و زبان: ضعیف بودن عضلات مربوط به زبان و گفتار می تواند باعث بروز مشکلاتی در تلفظ حرف س شوند.
- مشکلات ساختاری دهان و دندان: ناهنجاری ها و مشکلات دندان و دهان (لثه و سقف دهان) ممکن است باعث قرارگیری نادرست زبان در هنگام تلفظ حرف س شوند.
- اختلالات شنوایی: مشکلات و آسیب های شنوایی مانند کم شنوایی می تواند باعث یادگیری نادرست و درنتیجه ادای نادرست حروف شوند.
- آپراکسی گفتاری: در این اختلال، هماهنگی سیستم گفتاری و تولید گفتار دچار مشکلاتی می شود. به همین دلیل، تلفظ برخی اصوات خاص مانند س برای فرد مشکل خواهد بود.
- مشکلات روان شناختی: مشکلات روانی مانند تروما، اضطراب و استرس می تواند باعث ایجاد لکنت از جمله لکنت حرف س شود.
نحوه تلفظ صحیح حرف «س»
1-لب ها را در حالت استراحت و با کمی فاصله از یکدیگر قرار دهید.
2-هوا را از حنجره به سمت بالا هدایت کنید.
3-نوک زبان باید با فاصله بسیار کمی، پشت دندان های پیشین بالایی قرار گیرد؛ و جریان هوا را به صورت لحظه ای مسدود کند.
4-حرکت سریع نوک زبان به پایین، باعث خروج جریان هوا از فاصله کم بین دندان ها بالا و پایین شده و صدای «س» ادا می شود. (حواستان باشد که هوا را ضعیف خارج نکنید.)
5-در مرحله آخر، تارهای صوتی کمی می لرزد و صدای خاص «س» تشکیل می شود.
درمان تلفظ نادرست حرف «س» (لکنت حرف س)
اگر در حرف زدن کودک خود، مشکلی در تلفظ صحیح حرف سین وجود دارد؛ باید در اولین فرصت به گفتاردرمانگر متخصص مراجعه کنید. او با بررسی دقیق مشکل، می تواند علت را پیدا کرده و برای درمان آن برنامه درمانی مناسبی را در پیش بگیرد. گفتاردرمانی مشکلات تلفظ، معمولا شامل تمریناتی است که به مرور زمان باعث آموزش تلفظ صحیح به کودک می شود. برخی از این تمرینات عبارتند از:
- تقویت عضلات گفتار و زبان
- آگاهی واجی برای تشخیص تفاوت صدای حروف
- تمرینات دهانی مانند تمرینات تولید صدای صحیح
- تمرینات ادراکی شنوایی برای تقویت مهارت های شنیداری و بهبود اختلالات شنوایی
- تمرینات بیوفیدبک
تمرینات تلفظ صحیح حرف «س»
دقت داشته باشید که برای انجام تمرین زیر اصلا عجله نکنید. استرس نداشته باشید و با دقت تمرینات را انجام دهید. بهتر است جلوی آیینه بایستید تا بتوانید حرکات لب و دهان خود را کنترل و تصحیح کنید.
- تلفظ کشیده «س»: حرف س را به صورت کشیده سسسسسسس تلفظ کنید.
- تلفظ کلمات تک سیلابی شروع شده با «س»: کلماتی که با حرف س شروع می شوند را به صورت شمرده تلفظ کنید. سنگ، سوت و…
- تلفظ کلمات چند سیلابی حاوی حرف «س»: بعد از انجام درست دو تمرین قبلی، اینبار کلمات چند بخشی که دارای حرف س هستند را تلفظ کنید. مانند ساکت، مسجد و…
- خواندن متن: در مرحله آخر، یک متن که دارای کلمات متعدد «س» دار هست؛ را با صدای بلند و شمرده بخوانید.
تفاوت تلفظ صحیح حرف «س» و «ز»
این دو حرف از نظر جایگاه تولید صدا، بسیار شبیه به یکدیگرند. به همین دلیل، برخی کودکان در تلفظ صحیح حرف «س» و «ز» و تمایز آوایی بین این دو حرف، دچار مشکل هستند. در زیر تفاوت تلفظ این دو حرف را از نظر جایگاه زبان و… توضیح داده ایم:
محل قرارگیری زبان
- حرف «س»: نوک زبان پشت دندان های پایین
- حرف «ز»: نوک زبان بین لبه دندان های بالایی و لبه داخلی دندان های پایینی
نحوه خروج هوا
- حرف «س»: خارج شدن هوا از لبه های کناری زبان و فاصله خالی بین دندان های بالا و پایین (شدت کمتر)
- حرف «ز»: خارج شدن هوا از نوک زبان و لبه داخلی دندان های پایینی (شدت بیشتر)
صدای خروجی
- حرف «س»: کمی نرم و سوت مانند
- حرف «ز»: تیز و دارای لرزش
نتیجه گیری
حرف س از مهم ترین حروف صامت است که تلفظ نادرست آن باعث بسیاری از مشکلات ارتباطی، روانی و اجتماعی می شود. این مشکل در بسیاری از کودکان شایع است که در صورت درمان نشدن تا همیشه با او همراه خواهد بود. پس اقدام به موقع و مراجعه به گفتاردرمانگر متخصص برای رفع این مشکل و جلوگیری از اثرات ثانویه آن ضروری است. مخصوصا اگر کودک بعد ز 8 سالگی، هنوز قادر به تلفظ درست حرف س نیست. کلینیک ریان یکی از معتبرترین و حرفه ای ترین کلینیک های گفتار درمانی غرب استان اصفهان در زمینه رفع لکنت حرف س و دیگر مشکلات گفتاری است. شما می توانید برای دریافت مشاوره رایگان ازز طریق اطلاعات پایین همین صفحه با ما در ارتباط باشید.
پرسش های متداول
پرسش 1: آیا سین و شین زدن، درمان می شود؟
بله؛ لیسپ دندانی یا همان نوک زبانی تلفظ کردن حرف س، با گفتاردرمانی قابل درمان است.
پرسش 2: آیا گفتاردرمانی لکنت حرف س را درمان می کند؟
بله؛ گفتاردرمانی یکی از بهترین و ضروری ترین درمان ها برای درمان انواع لکنت زبان از جمله لکنت حرف س است.
پرسش 3: دلایل لکنت حرف س چیست؟
دلایل مختلفی از جمله ژنتیک، ضعف عضلات گفتار و زبان، مشکلات ساختاری دهان و دندان، اختلالات شنوایی، آپراکسی گفتار و مشکلات روان شناختی ممکن است باعث ایجاد لکنت حرف س شوند.
پرسش 4: تلفظ صحیح حرف س چگونه است؟
لب ها را در حالت استراحت و با کمی فاصله از یکدیگر قرار دهید.حالا هوا را از حنجره به سمت بالا هدایت کنید. نوک زبان باید با فاصله بسیار کمی، پشت دندان های پیشین بالایی قرار گیرد؛ و جریان هوا را به صورت لحظه ای مسدود کند. حرکت سریع نوک زبان به پایین، باعث خروج جریان هوا از فاصله کم بین دندان ها بالا و پایین شده و صدای «س» ادا می شود.
